Powiat Turecki

Ścieżki „Bogdałów” wiodą przez najciekawsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym tereny powiatu tureckiego. Jednocześnie łączą te obszary z przekształconymi przez przemysł wydobywczy Kopalnię Węgla Brunatnego Adamów. Północno-wschodni skraj Wysoczyzny Turecko-Malanowskiej to Pagórki Złotogórskie objęte obszarem chronionego krajobrazu. Dolina Warty od Uniejowa do Nowego Miasta nad Wartą weszła w skład obszaru NATURA 2000. Jest to ostoja ptaków o znaczeniu europejskim. Wszystkie trasy mają swój początek i koniec na parkingu leśnym „Bogdałów” malowniczo położonym nad 10 hektarowym zbiornikiem wodnym powstałym w dawnym wyrobisku pokopalnianym. Na parkingu można zostawić samochód oraz schronić się pod wiatą, a za zgodą nadleśnictwa rozpalić ognisko.

Na trasach urządzono 13 punktów dydaktycznych:

nr l - Rekultywacja terenów pokopalnianych Zbiornik Bogdałów
nr 2 - Rekultywacja terenów pokopalnianych zwałowisko zewnętrzne
nr 3 - Rekultywacja terenów pokopalnianych zwałowisko wewnętrzne
nr 4 - Wieś Galew historia wsi i parafii
nr 5 - Bunkry
nr 6 - Brudzew historia
nr 7 - Leśniczówka Krwony
nr 8 - Rzeka Warta
nr 9 - Przeprawa promowa Kobuzów
nr 10 - Leśna remiza
nr 11 - Bór sosnowy
nr 12 - Złotogórski Obszar Chronionego Krajobrazu
nr 13 - Las mieszany

Trasa nr l - Przez hałdę Bogdanów /szlak niebieski/

Długość 13,5 km. Przebieg trasy: parking Bogdałów - hałda - Chlebów - osadnik Kalinowa - Parking Bogdalów.

Trasa trudna, biegnie w terenie pagórkowatym. Na trasie znajdują się 2 punkty dydaktyczne nr 1 i 21 oraz 3 miejsca widokowe: nr l, 2, 3. Hałda ma wysokość ponad 60 m. Po drodze mijamy wszechobecne na zwałowiskach kolczaste zarośla rokitnika o intensywnie pomarańczowych owocach. Krzew ten ma swe naturalne stanowiska na wydmach nad Bałtykiem, gdzie utrwala lotne piaski. Posiada rozległy system korzeniowy i dużą zdolność do tworzenia rozłogów i odrośli. Na zwałowiskach czuje się świetnie, również je utrwala, ale jednocześnie zajmuje duże tereny i uniemożliwia wzrost posadzonych drzew. Obficie owocuje, nasiona posiadają dużo witaminy C. Zwałowisko jest porośnięte różnymi gatunkami drzew z przewagą dębów i topoli. Erozja i osuwanie się mas ziemi, z których usypane jest zwałowisko doprowadziła do zniszczenia drogi w kierunku Warenki. Warto jednak zjechać ok. 300 m do punktu widokowego nr 2, z którego roztacza się piękny widok na okolicę. Przy dobrej widoczności widać wieże Uniejowa. W lasach spotkamy liczne gatunki grzybów: maślaki, koźlarze, borowiki. W trawie wygrzewają się jaszczurki. Po drodze spotkamy ślady żerowania dzików poszukujących w ziemi larw owadów. Dobre warunki życia mają sarny, lisy i drobne gryzonie. W razie nagłej niepogody można odpocząć pod wiatą chroniącą od deszczu. Z punktu widokowego nr 3 podziwiamy panoramę okolicy, elektrownię i malownicze „niebieskie” jezioro będące zbiornikiem wody technologicznej Elektrowni Adamów. Uwaga na stromy zjazd z hałdy. We wsi Kalinowa skręcamy w polną drogę wysadzoną „polskimi wierzbami”, jedziemy wzdłuż osadnika tzw. „wód brudnych” kopalni, gdzie oczyszcza się wodę pochodzącą z odwodnienia złoża węgla.

Trasa II - Pagórki sztuczne i naturalne /szlak czerwony/

Długość 43 km. Przebieg trasy: parking Bogdalów - hałda -Chlebów- Kalinowa - Galew - Chrząblice - Polichno - Russocice - Smolina - Brudzyń - Brudzew - Parking Bogdałów.

Trasa trudna, biegnie w terenie pagórkowatym. Po drodze znajduje się 6 punktów dydaktycznych nr l -6 oraz 4 miejsca widokowe nr 1 -4. Od wyjazdu z parkingu leśnego „Bogdanów” do wsi Kalinowa przebieg trasy jest zgodny z trasą I. Dalej mijamy urokliwą dolinę rzeki Kiełbaski. Na górce znajduje się wieś Galew i kościół pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego wybudowany w 1845 r. Parafia słynie z dużych odpustów w dniu 6 sierpnia i pieszych pielgrzymek z Turku do Galewa. W lasku koło kościoła znajdziemy oryginalną drogę krzyżową. W Galewie wjeżdżamy na teren Złotgórskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Po przejechaniu około l km osiągamy szosę Małoszyna - Brudzyń koło wsi Chrząblice. Skręcając w lewo dojedziemy w Izabelinie do szlaku czarnego Ścieżek edukacyjnych Zdrojki. Nasza trasa biegnie w terenie pagórkowatym wśród pól i łąk wsi Chrząblice i Polichno. Mijamy malownicze wzgórza poprzecinane miedzami, nielicznymi zadrzewieniami i niewielkimi zagajnikami. Mozaikowatość siedlisk sprzyja występowaniu licznych gatunków drobnych ptaków. Wiosną usłyszymy głos skowronka, słowika, rudzika, bogatki, modraszki, raniuszka i innych. Na polach wsi Russocice można obejrzeć polskie bunkry wybudowane tuż przed wybuchem II wojny światowej. Dalej trasa wiedzie przez las. Na wzniesieniu o wysokości 169 m n.p.m. znajduje się punkt widokowy nr 4. Trasa biegnie duktami leśnymi leśnictwa Brudzew. Drogą leśną dojedziemy do dawnego folwarku Smolina. Mijamy Brudzyń z pałacem z połowy XIX w. i parkiem. Wieś gminna Brudzew ma bogatą historię. Pozostałością po dawnym mieście jest prostokątny plac targowy. Przy jego północnym krańcu stoi kościół p.w. św. Mikołaja. Warto zobaczyć pozostałości ziemnych fortyfikacji w postaci wałów z bastionami w narożnikach i ślady fosy. Na południe od placu targowego znajduje się dawny kościół przyszpitalny, potem kaplica pogrzebowa p.w. św. Ducha z XVII w. Powrót na parking Bogdałów zajmie około 30 minut. Przejeżdżamy nad taśmociągiem transportującym węgiel brunatny z odkrywki Koźmin do punktu przeładowczego na wagony kolejowe znajdującego się nieopodal parkingu Bogdałów. Poruszamy się po terenie dawnej odkrywki Bogdałów. Jest to miejsce gdzie wydobyto węgiel, a wykop zasypano ziemią. Część terenu jest uprawiana rolniczo, a część zalesiono. W młodym lesie można obserwować procesy sukcesji naturalnej roślin i grzybów gatunków tzw. pionierskich. Maślak sosnowy jest jednym z takich gatunków. Tworzy wiązki mikoryzowe z sosną.

Trasa nr III - Z Bogdałowa do Warty /szlak zielony/

Długość 27  km. Przebieg trasy: Parking Bogdałów w Krwony - Sacaty - las Sacaty - Koźmin - Kuźnica Koźmińska pod watem Warty - Kozubów - Posoka - las Sacaty - Bogdałów Kolonia - Parking Bogdałów.

Szlak łatwy, poprowadzony po terenie równinnym. Po drodze znajduje się 7 punktów dydaktycznych nr 1, 3 i 7-1. We wsi Krwony zachowało się kilka starych tradycyjnych drewnianych domów. Za wsią, po lewej stronie, znajduje się czynna odkrywka Koźmin. W lesie Sacały możemy obejrzeć nowo wybudowany pomnik powstańców odsłonięty w 2003 r. Dojeżdżamy do polany, na której urządzono miejsce postoju pojazdów przygotowane dla grzybiarzy i miłośników leśnych spacerów. Dalej podróżujemy po lesie Sacały, który rośnie na słabych piaszczystych glebach. Są to bory sosnowe. Rosnące tu drzewa są niskie i złej jakości technicznej. Siedliska wilgotne zostały osuszone przez pobliskie odkrywki. W runie leśnym obserwujemy liczne gatunki chronionych porostów oraz mchy. Za Kożminem jedziemy przez teren podmokłych nadwarciańskich łąk wsi Kuźnica Koźmińska. Cały czas obserwujemy krajobraz rolniczy z dużą ilością podmokłych łąk oraz charakterystycznymi dla tego terenu wierzbami. Znajdujemy się na terenie cennym przyrodniczo wchodzącym w skład obszarów Natura 2000 Dyrektywa Ptasia. Z wału podziwiamy rzekę, jej rozlewiska, liczne płazy i ptaki. Wiosną przy odrobinie szczęścia można zobaczyć tokujące bataliony, stada łabędzi niemych, dzikie gęsi, bociany, czaple siwe i inne ptaki. Tereny nad Wartą sprawiają wrażenie jakby tu czas płynął znacznie wolniej, jest to miejsce wyciszenia i spokojnego odpoczynku na łonie pięknej i nieskażonej przyrody. Z Kozubowa jedziemy szosą prosto na zachód w kierunku Sarbic i Posoki. Mamy do pokonania 6 km dróg leśnych miejscami piaszczystych, po drodze nie ma wsi i zabudowań. Po drodze mijamy linię wysokiego napięcia oraz dukt leśny zwany „Autostradą Słońca" z powodu położenia północ południe i piaszczystej „nawierzchni". Obserwujemy ekosystem boru sosnowego. Kwitnące rozchodniki, macierzanki, kocanki piaskowe, wrzosy oraz kobierce chrobotków, płucnicy islandzkiej, mchów i mącznicy lekarskiej stanowią o niepowtarzalnej urodzie runa borów suchych i świeżych.

Trasa nr IV - Pętla Brudzewska /szlak żółty/

Długość trasy 9,4 km. Przebieg trasy: Brudzew - las Brudzę w -Tarnowa - Brudzew.

Trasa dość trudna, malownicza, biegnie w terenie pagórkowatym. Większość trasy położona jest na terenie Złotogórskiego Obszaru Krajobrazu Chronionego. Po drodze znajdują się 2 punkty dydaktyczne /nr 12 i 13/. Mijamy stare zabudowania folwarku. Dojeżdżamy do lasu i początkowo jedziemy jego skrajem. Rozległe widoki na wzgórza, pola i łąki wynagrodzą trudną trasę. Skręcamy w lewo w wąską leśną dróżkę, która biegnie granicą między powiatem tureckim i kolskim. Podziwiamy piękne strome pagórki porośnięte lasem dębowym i dębowo-sosnowym oraz z ciekawą warstwą runa leśnego. Można tu spotkać liczne rośliny chronione i rzadkie: pierwiosnek lekarski, paprotkę zwyczajną, goździk kartuzek, ciemiężyk białokwiatowy, rozchodnik okazały, traganek. Po wyjechaniu z lasu jedziemy drogą wśród pól. Po lewej mijamy stary cmentarz ewangelicki.